Tanden en tandvlees zouden afgelopen jaar zwaar te lijden hebben gehad onder de coronacrisis. Het zou te wijten zijn aan de giftige stoffen die we door het dragen van mondkapjes inademen, aan uitgestelde tandartsbezoeken uit angst voor besmettingen, en door het verlies van rust en regelmaat zou ook nog eens het tandenpoetsen erbij ingeschoten zijn. Is het zo slecht gesteld met onze gebitten door corona?
„Als je naar de landelijke cijfers kijkt, zie je dat slechts een klein aantal mensen het afgelopen jaar niet bij de tandarts is geweest, uit voorzichtigheid”, zegt Richard Kohsiek van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde (KNMT). Hij nuanceert de slechtnieuwsberichten in de media flink. Corona kán wat achterstallig onderhoud hebben opgeleverd, zegt hij. „Maar als het gelijk zou betekenen dat gebitten er zo slecht aan toe zijn dat ze op instorten staan, dan moeten we onszelf achter de oren gaan krabben. Dat zou betekenen dat we ons beroep niet goed uitoefenen.”
Hij maakt een vergelijking met de auto. „Bij de garage kan de monteur over een auto zeggen: ‘De remschijven kunnen nog 10.000 kilometer mee, daarna moet u terugkomen.’” Natuurlijk kan het zijn dat er in de tussentijd iets misgaat, dan moet je eerder terugkomen, maar als je slijtage ziet, wil dat niet zeggen dat er gelijk actie ondernomen moet worden. Zo werkt het ook in de tandheelkunde, legt hij uit. Als er een zwart plekje op het glazuur zit, is dat nog geen gaatje. „Ja, als ik er een boor in zet, dan zit er een gat”, grapt hij. Maar gemiddeld duurt het zo’n drie jaar voor een vlekje op het glazuur een gaatje is geworden. „Als de patiënt in de tussentijd goed aan de eigen mondzorg werkt en regelmatig voor controle komt, hoeft een vlekje dus geen gaatje te worden.”
Signaal
Ook tandarts Stephen Codrington, van praktijk TandARTs Gorinchem, vindt het allemaal wel meevallen. „Enig achterstallig onderhoud is er wel, maar het is niet zo dramatisch dat het het benoemen waard is.” Wat hij wél ziet, is dat er de afgelopen tijd veel mensen bij hem aankloppen die al heel lang niet naar de tandarts waren geweest – al voor de pandemie niet. Dat zij nu opeens komen, komt door een combinatie van factoren, denkt hij. „Mensen zijn gaan snacken, minder gaan bewegen, en hebben daardoor een verminderde weerstand.” Die omslag in de manier van leven heeft gevolgen. „En de mond geeft op de een of andere manier altijd het eerste signaal dat er iets in het lijf niet goed gaat.”
Dat kan gaan om tandvleesproblemen, maar ook ontstekingen en aften zijn seintjes dat de weerstand afneemt. „Ik vind het niet alleen als tandarts, maar ook als arts belangrijk om naar het menselijk lichaam te kijken”, zegt Codrington. Hij wil mensen dan ook aansporen en motiveren meer te bewegen en op de voeding te gaan letten. „Bijna iedereen heeft al goede instructies gekregen voor een goede mondzorg, zoals hoe tanden te poetsen en hoe te flossen, als ze daarbij ook gaan letten op hun weerstand en lichaam kan er eigenlijk niet veel misgaan.”
Ook bij Tandartspraktijk AVT-Kliniek in Utrecht hebben ze de afgelopen periode enkel licht achterstallig onderhoud geconstateerd. „Bij oudere patiënten en nieuwe patiënten vooral”, zegt tandarts Wassil Malikzad. Deze nieuwe patiënten zijn bijvoorbeeld verhuisd en wilden wel op zoek naar een nieuwe tandarts, maar hebben daar vanwege corona mee gewacht. Daardoor zijn huidige tandproblemen niet op tijd voorkomen. „Een relatief eenvoudige behandeling kan daardoor onnodig gecompliceerd worden, en duurder uitvallen.”
Maar, willen alle drie benadrukken: naar de tandarts gaan is veilig, dus ga vooral. Richard Kohsiek: „Als je ergens last van hebt, ga er dan niet nog een jaar mee rondlopen. Als een zwart vlekje eenmaal door het glazuur heen is, dan moeten we aan het werk.”